Bezoek Paus aan Irak

Begroeting van paus Franciscus bij zijn bezoek aan Irak door aartsbisschop dr. Yousif Thomas Mirkis

(Van 5 tot 8 maart zal Paus Franciscus naar Irak reizen, een reis die al 20 jaar in de pijplijn zat. Aartsbisschop Yousif Thomas Mirkis van het Chaldeeuwse bisdom Kirkuk/Sulaymaniyah heeft afgelopen zondag een welkomstbrief aan de Paus rondgestuurd.Wij hebben inmiddels de vertaling in het Nederlands (door Gerrit Jan Westerveld))

Welkom in onze harten nog voordat u een voet hebt gezet in het heilige land Irak waar de helft van de boeken van het Oude Testament is geschreven. Deze en vele andere teksten zijn voor miljoenen mensen heilig. Voordat u bij ons komt maakt u al indruk door uw innemende glimlach en bijzondere eenvoud bij de mensen die op uw zegen en gebeden wachten.

Welkom om uw evangelische moed om in Irak te komen zoals Christus toen Hij Jeruzalem betrad. Hij kwam niet op een wit paard zoals keizers, en ook niet, zoals de groten van onze dagen, in gepantserde limousines. Jezus verscheen op een ezel, een middenklasse auto voor die tijd, zoals uw ‘Lada’.

U betreedt ons land zonder angst voor de Covid-epidemie. Daarom zal ons volk u hartelijk ontvangen, omdat u gestalte geeft aan de twintig jaar oude droom van uw voorganger, paus Johannes Paulus II. Hij wilde aan het begin van het derde millennium een pelgrimage maken naar het huis van Abraham, de vader van alle gelovigen, in de provincie Nasiriya(Ur).

Welkom, Franciscus, een weloverwogen gekozen naam: u bent de eerste paus met deze naam. De heilige Franciscus, de arme van Assisi, die de zelfverloochening lief had en ons er acht eeuwen geleden al aan herinnerde dat de ware rijkdom niet zit in geld of maatschappelijke status. Zijn vader Bernardone, een rijke textielhandelaar, achtervolgde zijn zoon Franciscus in verbijstering tot in het huis van de bisschop. Daar trok Franciscus zijn kleren uit en gaf ze terug aan zijn vader. De bisschop sloeg zijn mantel om hem heen, het kleed van de moederkerk.

Welkom Heilige Vader, die kiest voor de armen, die corruptie binnen en buiten de kerk afwijst en zich uitspreekt tegen de globalisering van de onverschilligheid over de migratiegolven, die het gevolg zijn van de armoede veroorzaakt door Europees en Amerikaans kolonialisme in alle continenten: Afrika en Azië, in ons land en in het bijzonder in onze verwoeste regio.

Welkom aan u, die goede smaak geeft aan aan het geloofsleven, zonder onderscheid tussen onze godsdiensten, richtingen en rituelen. U hebt ons er aan herinnerd dat we ‘allen broeders zijn’ omdat God de Vader van allen is en dat de aarde ons gemeenschappelijke huis, een gave van de Schepper, is. U herinnert ons er aan dat allen die zich inzetten voor maatschappelijke rechtvaardigheid en werken aan een rechtvaardige en solidaire wereld, niet vermoeid zullen raken.

Welkom in onze streken, Franciscus, om hen te bemoedigen die strijden tegen de cultuur van haast en tempo. Wij geloven met u dat de kwaliteit van een samenleving valt af te lezen aan de manier waarop mensen met gebrek, die niets anders hebben dan armoede, worden behandeld .

Welkom in de gekwelde Kerk van Irak, die tweederde van haar mensen verloor door emigratie, toen zij zich over de wereld verspreidden. U hebt ons opgeroepen rechtvaardig te handelen en de armen tegen allerlei vormen van sociale en economische uitsluiting en ongelijkheid te beschermen. Vormen, die onverdraaglijk zijn en de kreten van onze jeugd tot in de hemel laten opklinken. U pleit voor bemoeienis met de politiek, dat een kerk die nu in de schaduw van de rijken en machtigen leeft, niet langer de stem van haar profeten het zwijgen oplegt, maar de pijn van de levende Christus verkondigt.

Welkom aan u, die probeerde de kerk te hervormen en begon uw pauselijke missie te realiseren. U maakte zich los van paleizen met goud en rode schoenen. U hebt eens gezegd dat Carnaval voorbij is voor hen die u als een vorst probeerden te kleden. U wilt niet langer de koninklijke titels ‘Uwe heiligheid’, ‘Opperste paus’, ‘Heilige Vader’, maar gewoon ‘Paus’, ‘Bisschop van Rome’ en ‘Dienaar van de dienaren van God’.

Welkom, Franciscus, in de Kerk die roepingen nodig heeft voor de altaardienst door gehuwde en ongehuwde priesters, monniken en monialen. En waarom ook niet vrouwelijke diakens die geroepen zijn tot de diensten en sacramenten?

Welkom bij een lijdend volk. U hebt de betekenis van het lijden sinds de eerste dag van uw wijding in 2013 hooggeschat, want pijn ontstaat vaak door stilte en niet spreken of door te discussiëren over bijzaken, met als gevolg dat velen verloren zijn geraakt. We hebben geen fatwa’s nodig, maar des te meer het mededogen van God. Dit zei u tegen journalisten in het vliegtuig op de terugweg van Brazilië: ‘Wie ben ik om over hen te oordelen? …’. U bent op zoek naar ontwikkelde, gelovige mensen die begrijpen en besluiten wat bij hen hoort, als familie en als individuen, met respect voor de ander en voor hun ziel en lichaam.

Welkom zijn uw krachtige schreden naar hervorming van het kerkelijke instituut en uw initiatief om de kerk van allerlei lasten te ontdoen en haar uit te nodigen zich te wortelen op alle continenten om allen van advies te dienen, ‘zodat het leven voor hen overvloediger wordt’ (Johannes 10:10). Wat zou het goed zijn als de lokale kerken meer speelruimte krijgen om beslissingen te nemen over zaken die hen aangaan. Daarin kan de Synode (zoals de Raad van Bisschoppen) in een gemeenschappelijke geest van betekenis zijn, zoals door het Tweede Vaticaans Concilie is bedoeld.

Welkom, Franciscus, in dit deel van de geglobaliseerde wereld. Wij zijn door de globalisering gekoloniseerd en hebben uw woorden broodnodig. Zij herinneren ons aan een andere globalisering, die Jezus Christus bracht over het vaderschap van de Goddelijke Barmhartigheid, en die werd gepraktiseerd door Franciscus van Assisi. Een globalisering van verdraagzaamheid, liefde voor de armen, mededogen, vreugde, dienstbaarheid, gerechtigheid op grond van eerbied voor religieuze verschillen, versterking van de relaties tussen de godsdiensten en een uitgesproken afwijzing van iedere vorm van nationalistische, sektarische en religieuze geslotenheid van denken die ons ongeluk in deze samenlevingen veroorzaakte en iedereen kwaad heeft gedaan.

Dat God u zegene, Franciscus, en dat de eerbiedwaardige Heilige Franciscus van Assisi u nog meer moed geeft. Dit bid ik u toe, zoals u mij hebt gevraagd bij mijn laatste bezoek aan het Vaticaan met de Chaldeeuwse bisschoppen (op 6 oktober 2017). U zei tegen mij, toen ik u begroette: ‘Ik heb uw gebed nodig!’. Ik kreeg tranen in mijn ogen en herinnerde me wat de Amerikaanse Wall Straat Journal over u schreef: ‘Eindelijk hebben we een paus’ (uitgave 25-12-2014).

Zoomsessie Pelgrimage van gerechtigheid

Gied ten Berge en zijn  proefschrift:

Pelgrimeren met een missie. Het Palestijnse ‘Kom en zie’- initiatief in cultuurwetenschappelijk en historisch-theologisch perspectief.

Om het verschijnsel ‘justice pilgrimage’ verder op de kaart te helpen zetten van het pelgrims onderzoek, maar ook om voor het fenomeen meer aandacht te vragen bij pelgrims, toeristen, kerkelijke organisaties, reisorganisaties, mensenrechtenbewegingen en andere betrokkenen. Het is het product van gestaag voortbouwen op het werk van anderen. ....

Het proefschrift werd in de media goed ontvangen en afgelopen week rolde de Engelse vertaling van de persen. 
Luce, het Centrum voor Religieuze Communicatie, onderdeel van de Tilburg School of Catholic Theology vanTilburg University schiep de mogelijkheid om bij de Engelse publicatie een internationaal Zoom-seminar te organiseren op 29 april a.s. om 15:00. De voertaal is Engels.

Bijgaand alle praktische informatie. 

Voor verdere vragen Dr. E.J.J.M. (Gied) ten Berge m 06 54377543

In Memoriam

In memoriam Wil Veldhuis 1934 – 2021

Op 10 april overleed Wil Veldhuis, oud-bestuurslid van Kerk en Vrede. Van 1974 tot 1978 was hij voorzitter van onze vereniging en daarna nog tot begin jaren negentig lid van de Theologische Werkgroep. 

Wil werd geboren op 7 februari 1934 in Enschede. Hij studeerde aan de Katholieke Universiteit in Nijmegen en werd in 1958 tot priester gewijd. Na korte tijd als kapelaan te hebben gewerkt werd hij in 1964 benoemd tot docent aan het Grootseminarie Rijsenburg en korte tijd later ook aan de Katholieke Theologische Hogeschool in Utrecht. Zijn vak was de Systematische Theologie. Wil was sterk beïnvloed door wat toen de nieuwe theologie heette (Theologie Nouvelle). Later werd hij ook nog pastoor van de Jacobusparochie in Utrecht–Zuilen en de laatste jaren voor zijn emeritaat werkte hij in Soest in het pastoraat.  

Vijftig jaar geleden was Kerk en Vrede nog echt een protestantse club. Wil voelde zich zeer betrokken bij de vredesbeweging en zocht vooral naar verdieping. Hij had ook contact met Hannes de Graaf, die hoogleraar ethiek in Utrecht was en lange tijd voorzitter van onze vereniging. Diens benadering sprak hem erg aan. Wil is altijd bezig geweest met de relatie vrede en gerechtigheid. Als voorzitter stelde hij zich bescheiden op. Zijn grote kracht was geduldig luisteren en attent zijn op het proces dat zich afspeelt. Hij waarschuwde ons altijd niet te snel conclusies te trekken. 

Dat kenmerkte ook zijn manier van theologie bedrijven. Daardoor slaagde hij er ook in zijn radicale en kritische visie te combineren met aandacht voor de gewone geloofsbeleving. Hij wilde mensen niet vastpinnen op een moment, maar het proces ontdekken. Pastoraat is niet beoordelen, maar met de ander op weg gaan. Een prachtig boekje “Geloof en ervaring” legt daarvan getuigenis af. Zijn inbreng in onze Theologische Werkgroep was heel belangrijk. Hij bracht de katholieke traditie binnen. Wil kende zijn klassieken, wist ook mij de betekenis van Thomas van Aquino goed duidelijk te maken. Hij was voluit oecumenisch, maar vond vaak bij de protestanten, en dan vooral de calvinisten onder hen, te veel een zwart-wit denken. Het was hem te vaak een waar of onwaar. En dat kan niet als je uitgaat van de mens onderweg. Zo kon hij ook genuanceerd praten over pacifisme. Je kunt volgens hem geen enkel geweld goedpraten en toch begrip hebben voor hen die in een situatie van onderdrukking naar geweld grijpen. Ook dat was voor hem het kwaad afwijzen en toch proberen met de mens op weg te gaan. 

Zeer geboeid was Wil door Bonhoeffer. Dat betrof vooral de kijk op de wereld en het godsbegrip. Bonhoeffer waardeerde de secularisatie positief en daarin wilde Wil graag meegaan. En hij schreef ook in de trant van Bonhoeffer: “Ik vind het een voordeel, dat God niet meer hoeft te dienen als stoplap voor onze culturele onmacht de werkelijkheid te verklaren en er verantwoordelijkheid voor te dragen. Al weet ik, dat het tot geloofsverlies geleid heeft, God functioneert gelukkig niet meer als postulaat van een werkelijkheidsdefinitie”. Geloven als proces, dat betekende voor hem dat je Gods spreken herkent in de geschiedenis. Het komt niet als een bliksemflits van boven. Onze eigen ervaringen bezien we in het licht van wat mensen vroeger hebben meegemaakt, zonder dat we dat tot norm verklaren. Ook wat wij nu ervaren zullen we relativeren. En de kern komt uit in dit citaat: ”Zowel vroeger als nu betekent het gelovig ervaren van Gods openbaring, dat je je tot en met open stelt voor de actuele nood van mensen. Daarin en in het daarbij behorende contrast zijn Gods roeping en belofte te beluisteren. Het betekent dat je in actieve toewijding gericht staat op de overwinning van die nood, op een toekomst van heil” (uit: De taal van God). Liefde, vrede en gerechtigheid waren voor hem de kernwoorden in zijn theologie en in zijn pastoraat. Wij mogen blij zijn, dat hij ook bij ons, bij Kerk en Vrede, een tijdje voortrekker wilde zijn. We gedenken hem met liefde. 

Harry Zeldenrust, oud studiesecretaris Kerk en Vrede.