Naar 100 jaar Kerk en Vrede

We hebben het allemaal veel te druk, natuurlijk, met de actualiteit. Daarom houden velen van ons het verleden maar 'voor gezien'.
In grote delen van ons leven en beleven en ons verhouden tot de zaken, hebben we ons losgedacht, gevochten, geschreven, geprotesteerd van ons verleden. Dat wekt de illusie dat we er vrij van zijn; er los van staan.
Maar dat is geenszins het geval.
Wij staan volop 'op de schouders van'.
Je kunt dus maar beter van tijd tot tijd weer eens (scherp, scherper, zo scherp mogelijk) nalopen wat je mee hebt gekregen. Wat daarvan contrabande of overbodig is, en wat ontbreekt.
Het Bestuur gaat twee jaar vantevoren al een route uit zetten naar het eeuwfeest.

Om zo mogelijk een antwoord te vinden op de vraag waar we met dat indrukwekkende verleden van ons naar toe moeten.
We zijn het oudste deel van de vredesbeweging in Nederland; nou en?
Zijn we ook het meest imposante?
Zo nee, waarom niet?
Tot wie richten we onze jubileumboodschap?
Wat doen we om de komende 100 jaar anders-dan-achterhaald-onmogelijk over te komen in de media? En bij de kerken?

En het is zeer goed gezien dat het Bestuur aangehaakt is bij de beweging 'Veiligheid, hoe dan'. Dat project zal de komende 100 jaar wel onze marsroute bepalen.
De actualiteit van de onveiligheid van Oekraïne onderstreept maar weer eens hoe urgent dat is. 
Geheel op mijn eigen verantwoordelijkheid sluit ik af met de gedachte dat daar nog wel 100 jaar voor nodig is.
Als het eerder af is, hoort u dat meteen.

Blijf in de buurt. Doe mee. (jan anne bos)

 

(Naar een van de oprichters van Kerk en Vrede ds Hugenholz werd een straat in Ammerstol vernoemd.)

Een wonderlijk moment uit die honderd jaar

In de Tweede Wereldoorlog werd Kerk en Vrede als een gevaarlijke vereniging gezien door de Duitsers. Ons archief werd in beslag genomen. Dat belandde in Rusland en keerde pas aan het eind van de eeuw terug op ons kantoor. Lees verder

De foto's zijn genomen op de dag van de aankomst.  10 juli 2009. Met de benodigde Russische handtekeningen. 

Klap in

Kerk en Vrede tijdens de oorlog

Toen ik de foto's plaatste van archiefdozen die we uit 'Russische ballingschap' terug kregen, heb ik Greetje Witte om nadere informatie gevraagd. Het zat duidelijk anders, dan ik schreef. Het betrof niet het archief van de landelijke vereniging Kerk en Vrede, maar van de Haagse afdeling. Hier haar interessante artikel. Ook dat was 100 jaar K en V. Lees verder

 

 

 

In het archief van Kerk en Vrede zit een map met stukken over het verbod van de vereniging en de inbeslagname van geld en goederen aan het begin van de oorlog. Dat gold zowel het secretariaat in Ammerstol (bij ds. Hugenholtz thuis, zie de foto) als de tientallen lokale afdelingen. Opvallend is de gedetailleerdheid: de secretaris ontving uitvoerige vragenlijsten over vereniging en blad, en bij de inbeslagname werd nauwkeurig genoteerd wat er meegenomen werd. Daarover vinden ook nog briefwisselingen plaats. Duitse ‘Gründlichkeit’ is je eerste gedachte, tot je je realiseert dat er in al die stukken geen Duits of Duitser voorkomt: alles is gesteld in perfect Nederlands en de uitvoerders van het beleid van de bezetter zijn allemaal Nederlanders. Hugenholtz doet hiervan na de oorlog verslag (ook dat verslag ligt in het archief). Op donderdagmorgen 20 maart 1941 kreeg hij een telefoontje van de drukker van het blad, de heer Schermer uit Bolsward, die vertelde dat hij die morgen ‘de heren’ op bezoek had gehad. Meer kon hij uit veiligheidsoverwegingen niet zeggen, maar Hugenholtz wist genoeg en verborg direct belangrijke documenten. Om 11 uur kreeg hij bezoek van enkele Nederlanders, onder wie Mr. Brouwers, advocaat uit Rotterdam, die als liquidateur was aangesteld en die hem zei dat hij alle werk voor de vereniging moest staken, het geld afdragen en het kantoor sluiten; dat werd vervolgens verzegeld.
Op 13 mei kwamen ze terug, met een vrachtwagen waarin de inventaris van het kantoor werd afgevoerd naar Den Haag. Mr. Brouwers vertelde bij die gelegenheid dat de aanleiding van de liquidatie de bestrijding door Kerk en Vrede van het nationaal-socialisme was. Hij noemde speciaal ds.Buskes. Hugenholtz schrijft: ‘Deze had inderdaad in een artikel “Succes is zegen” (Kerk en Vrede, 31 aug. 1940) een scherpe kritiek gegeven op een uitlating van ir. Mussert. Deze had namelijk gezegd dat men in het succes van Hitler duidelijk de “werkzaamheid van een hogere macht” kon zien. Ds.Buskes had daarop geantwoord dat men hetzelfde van Stalin zou kunnen zeggen. “Indien succes zegen betekent, zijn de overwinningen van het Russische Communisme evenzeer het werk van God als die van het Duitse Nationaal-Socialisme”…. (…) Toen de heren druk bezig waren mijn kantoor leeg
te halen, zag ik nog kans enkele, ook voor anderen, zeer bezwarende papieren ongemerkt te doen verdwijnen. Tot slot heb ik Mr. Brouwers (…) gezegd dat hij wel moest begrijpen, dat het weghalen van onze bezittingen ons niet deren kon, daar immers beginselen en ideeën onvervreemdbaar zijn. Hij keek mij toen nogal verbijsterd aan en zeide niets.” De lijsten van de inbeslagname kwamen ná de oorlog van pas, toen Het Nederlandse Beheersinstituut, afdeling Bijzondere Beheren, tot teruggave van de gevorderde gelden overging. De eerste brief daarover ontving Kerk en Vrede in 1947, en uiteindelijk werd (na een eerder voorschot) 71,86% van het bedrag uitgekeerd. Dat was in 1960.
Tot slot: Hugenholtz komt ook voor in het bijzondere boek "Rosa. Een familie in oorlogstijd" van Rosita Steenbeek. De Rosa in dit boek, de grootmoeder van Steenbeek, was de schoonzus van Hugenholz. 

auteur: Greetje Witte-Rang.

Klap in

Nieuws

Die dag zal komen - een lied van Andries Govaart bij 100 jaar Kerk en Vrede

Op 8 oktober bestaat Kerk en Vrede 100 jaar. Enkele dagen eerder, op 5 oktober, wordt dit jubileum gevierd. Zie de flyer. Titel van deze dag: "Zingen tegen de bierkaai."

Ter gelegenheid van dit jubileum schreef Andries Govaart een vredeslied "Die dag zal komen". Frans Bullens tekende voor de muziek daarbij. Voor de éénstemmige melodie, en voor een meerstemmige zetting en voor de begeleiding incl. accoorden.

In september is dit het vredeslied van de maand. Op de jubileumdag van 5 oktober zal het uitgebreid aandacht krijgen. Hanna Rijken is dan present met het Vocaal Theologen Ensemble.

Lees verder
Vredesweek in Muiden/Muidenberg, Oegstgeest, Arnhem, Lochem, Beverwijk...

Van 14 tot 22 september is het de jaarlijkse vredesweek:
SAMEN VOOR VREDE. NU!

In diverse plaatsen wordt daar aandacht aangegeven, zoals in

Muiden/Muiderberg op zondag 15 (kerkdienst) en dinsdag 17 september (over actuele en lastige vragen met Bram Grandia):
Samen voor vrede, nu!

Oegstgeest op 17 september: Samen voor vrede
Waarden en dilemma's in tijden van oorlog
met Henk Baars (Kerk en Vrede) en Cinta Depond (Pax)
in Dorpscentrum, Lijtweg 8, Oegstgeest
Aanvang: 20.00 uur

Lochem op 18 september: Wat is vrede in deze tijd?
Lezing door Bram Grandia tijdens de Vredesweek
Woensdag 18 september, 14.30 uur in de Remonstrantse kerk, Emmastraat 10, Lochem

Arnhem: een volledig programma door de gehele vredesweek heen, diverse gebedsdiensten, bijeenkomsten en een vredeswandeling.

Beverwijk: Vrede tot (w)elke prijs??? ZONDAG 22 SEPTEMBER 2024 om 14 00 uur in de Doopsgezinde Kerk, Meerstraat 62, Beverwijk
m.m.v. Bram Grandia en Jarek Kubacki.

Lees verder
Een nieuw perspectief: Veiligheid opnieuw doordenken

De Werkgroep Inclusieve Veiligheid organiseerde op 14 september in de Johanneskerk te Amersfoort een bijeenkomst waarin het projectdocument "Veiligheid opnieuw doordenken" werd gepresenteerd. Het is de vertaling, beter gezegd: bewerking en actualisering van het Duitse "Sicherheit neu denken". Centraal staat hierbij de notie van de "inclusieve veiligheid": je bent pas veilig als ook de ander zich veilig weet.

Kees Nieuwerth gaf een inleiding op dit boek, gevolgd door 3 sprekers die inhoudelijk reageerden: Ineke Bakker (ex-algemeen secretaris RvK), Jan Juffermans (de Kleine aarde en Ecologische Voetafdruk) en Martijntje Smits (Vierde Golf).

Ook was aanwezig een vertegenwoordiger van Sicherheit Neu Denken - van de Duitse beweging.

Tegen de 100 mensen maakten deze levendige en bijzondere bijeenkomst mee en verheugden zich samen met de werkgroep Inclusieve Veiligheid over het verschijnen van dit boek dat zoveel te bieden heeft.

Lees verder

Agenda

24 september 2024 dinsdag 24 september 2024 vredesprotest Spui Amsterdam 18-19h

Op 24 februari 2022, 2 jaar en 7 maanden geleden, vielen de Russische troepen Oekraïne binnen. Met sprekers, gedichten en muziek uiten we hierover onze boosheid en verdriet. Op de Postzegelmarkt tegenover het Lieverdje.

Lees verder
5 oktober 2024 100 jaar Kerk en Vrede

Op 8 oktober a.s. bestaat Kerk en Vrede 100 jaar. Geen jubileum om te vieren. Maar wel om te gedenken en nieuwe inspiratie op te doen.

Op zaterdag 5 oktober komen we bij elkaar in Utrecht voor een dag van verdieping in zang, creativiteit en beweging. Nader bericht volgt.

Noteer deze datum!

Download hier de folder.

Lees verder